Semestr letni 2009/10
Semestr letni 2010/11
Semestr letni 2011/12
Semestr zimowy 2012/13
Semestr letni 2012/13
Semestr letni 2013/14
Semestr zimowy 2013/14
Semestr zimowy 2014/15
Semestr letni 2014/15
Semestr zimowy 2015/16
Semestr letni 2015/16
Semestr zimowy 2016/17
Ekologia O12206
Treści programowe:
Podstawowe zasady i pojęcia ekologii.
Tolerancja ekologiczna organizmów.
Mechanizmy powstawania gatunków, zjawiska dywergencji i konwergencji cech. Pojęcie siedliska i niszy ekologicznej.
Pojęcie populacji. Procesy wewnątrzpopulacyjne, fazy rozwojowe populacji.
Struktura i organizacja biocenozy, zasady i procesy biocenotyczne.
Ekosystem - organizacja, struktura, funkcje i dynamika ekosystemów. Sieci, łańcuchy i poziomy troficzne.
Energia i materia w układach ekologicznych. Produktywność ekologiczna. Budżety energetyczne. Cykle biogeochemiczne.
Geografia roślin i zoogeografia. Główne biomy świata.
Ekologia stosowana.
Podstawowe jednostki syntaksonomiczne roślinności. Przegląd systematyczny zbiorowisk roślinnych Polski.
Efekty kształcenia:
Rozumienie procesów ekologicznych i ewolucyjnych warunkujących różnorodność biologiczną; umiejętność identyfikacji zagrożeń ekologicznych.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2012L: | W cyklu 2011L: | W cyklu 2016Z: | W cyklu 2009L: | W cyklu 2013L: |
Efekty kształcenia
1. Ma wiedzę w zakresie struktury i funkcjonowania populacji, biocenozy i ekosystemu,
2. Dostrzega i rozumie wpływ środowiska abiotycznego na organizmy żywe; zna pojęcie bioindykacji,
3. Umie rozpoznawać zagrożenia ekologiczne i wie jak im przeciwdziałać,
4. Umie rozpoznawać zbiorowiska roślinne i gatunki diagnostyczne podstawowych typów siedlisk przyrodniczych (również w kontekście siedlisk Natura 2000),
5. Zna i umie wykorzystywać metody badania szaty roślinnej na poziomie populacji, biocenozy i krajobrazu,
6. Umie pracować w zespole
Kryteria oceniania
Pracownia specjalistyczna:
Na ocenę dostateczną (3,0) student:
1. Zna zasady systematyki fitosocjologicznej i identyfikacji zbiorowisk roślinnych.
2. Potrafi scharakteryzować wybrane typy roślinności nieleśnej występującej w zbiornikach wodnych, roślinność szuwarów, mechowisk i mszarów, roślinność łąk i muraw.
3. Potrafi scharakteryzować wybrane typy roślinności leśnej i zaroślowej: olsy, łęgi, grądy, bory.
4. Umie wymienić podstawowe typy siedlisk przyrodniczych chronionych siecią Natura 2000.
5. Zna zasady typologii leśnej.
6. Potrafi wymienić i rozpoznać gatunki diagnostyczne przypisane do podstawowych typów zbiorowisk roślinnych.
7. Zna systematykę fitosocjologiczną zbiorowisk roślinnych Polski omawianych na ćwiczeniach.
8. Zna metodę zdjęcia fitosocjologicznego.
Na ocenę dobrą (4,0) student:
1. Zna i rozumie zasady systematyki fitosocjologicznej i identyfikacji zbiorowisk roślinnych.
2. Potrafi rozpoznać i scharakteryzować wybrane typy roślinności nieleśnej występującej w zbiornikach wodnych, na różnych typach torfowisk, roślinność łąk i muraw.
3. Potrafi rozpoznać i scharakteryzować wybrane typy roślinności leśnej i zaroślowej: olsy, łęgi, grądy, bory.
4. Umie wymienić podstawowe typy siedlisk przyrodniczych chronionych siecią Natura 2000.
5. Zna zasady typologii leśnej i potrafi identyfikować typy siedliskowe lasu.
6. Potrafi wymienić i rozpoznać gatunki diagnostyczne przypisane do podstawowych typów zbiorowisk roślinnych.
7. Zna systematykę fitosocjologiczną zbiorowisk roślinnych Polski omawianych na ćwiczeniach.
8. Zna i umie zastosować metodę zdjęcia fitosocjologicznego.
Na ocenę bardzo dobrą (5,0) student ma pogłębioną i ugruntowaną wiedzę z zakresu:
1. Zna i rozumie zasady systematyki fitosocjologicznej i identyfikacji zbiorowisk roślinnych.
2. Potrafi rozpoznać i scharakteryzować wybrane typy roślinności nieleśnej występującej w zbiornikach wodnych, na różnych typach torfowisk, roślinność łąk i muraw.
3. Potrafi rozpoznać i scharakteryzować wybrane typy roślinności leśnej i zaroślowej: olsy, łęgi, grądy, bory.
4. Umie wymienić podstawowe typy siedlisk przyrodniczych chronionych siecią Natura 2000.
5. Zna zasady typologii leśnej i potrafi identyfikować typy siedliskowe lasu.
6. Potrafi wymienić i rozpoznać gatunki diagnostyczne przypisane do podstawowych typów zbiorowisk roślinnych.
7. Zna systematykę fitosocjologiczną zbiorowisk roślinnych Polski omawianych na ćwiczeniach.
8. Zna i umie zastosować metodę zdjęcia fitosocjologicznego.
Oceny 3,5 i 4,5 otrzymują studenci, którzy w stopniu bardzo dobrym spełniają wymagania z danego poziomu.
Studenci w czasie trwania semestru piszą dwa kolokwia i kartkówki sprawdzające przygotowanie do zajęć. Ponadto studenci rozpoznają gatunki diagnostyczne na podstawie okazów zielnikowych (dwie odpowiedzi ustne; jednorazowo student otrzymuje do rozpoznania 10 gatunków). Przygotowują samodzielnie zielnik tematyczny składający się z 5 obowiązkowych roślin i 15 dodatkowych.
Ćwiczenia terenowe
Na ocenę dostateczną (3,0) student:
1. Umie rozpoznać dziko rosnące gatunki drzew i krzewów (główne gatunki lasotwórcze).
2. Umie rozpoznać gatunki diagnostyczne przypisane do podstawowych typów zbiorowisk roślinnych omawianych na ćwiczeniach.
3. Potrafi rozpoznać zbiorowiska roślinne reprezentujące różne typy roślinności nieleśnej, zaroślowej i leśnej (omawiane na ćwiczeniach).
4. Umie rozpoznać podstawowe typy siedlisk przyrodniczych chronionych siecią Natura 2000.
5. Potrafi rozpoznać typ siedliskowy lasu.
6. Zna podstawowe metody badania roślinności. Potrafi wykonać zdjęcie fitosocjologiczne i skartować roślinność na transekcie.
Na ocenę dobrą (4,0) student:
1. Umie rozpoznać dziko rosnące gatunki drzew i krzewów (główne gatunki lasotwórcze).
2. Umie rozpoznać gatunki diagnostyczne przypisane do podstawowych typów zbiorowisk roślinnych omawianych na ćwiczeniach.
3. Potrafi rozpoznać zbiorowiska roślinne reprezentujące różne typy roślinności nieleśnej, zaroślowej i leśnej (omawiane na ćwiczeniach).
4. Umie rozpoznać podstawowe typy siedlisk przyrodniczych chronionych siecią Natura 2000.
5. Potrafi rozpoznać typ siedliskowy lasu.
6. Zna podstawowe metody badania roślinności. Potrafi wykonać zdjęcie fitosocjologiczne i skartować roślinność na transekcie. Potrafi opisać roślinność dowolnego obiektu interpretując informacje przedstawione w postaci tabeli fitosocjologicznej i mapy roślinności (użytkowania terenu).
Na ocenę bardzo dobrą (5,0) student ma pogłębioną i ugruntowaną wiedzę z zakresu:
1. Umie rozpoznać dziko rosnące gatunki drzew i krzewów (główne gatunki lasotwórcze).
2. Umie rozpoznać gatunki diagnostyczne przypisane do podstawowych typów zbiorowisk roślinnych omawianych na ćwiczeniach.
3. Potrafi rozpoznać zbiorowiska roślinne reprezentujące różne typy roślinności nieleśnej, zaroślowej i leśnej (omawiane na ćwiczeniach).
4. Umie rozpoznać podstawowe typy siedlisk przyrodniczych chronionych siecią Natura 2000.
5. Potrafi rozpoznać typ siedliskowy lasu.
6. Zna podstawowe metody badania roślinności. Potrafi wykonać zdjęcie fitosocjologiczne i skartować roślinność na transekcie. Potrafi opisać roślinność dowolnego obiektu interpretując informacje przedstawione w postaci tabeli fitosocjologicznej i mapy roślinności (użytkowania terenu).
Oceny 3,5 i 4,5 otrzymują studenci, którzy w stopniu bardzo dobrym spełniają wymagania z danego poziomu.
Studenci podczas ćwiczeń terenowych pracują w grupach 3-4 osobowych; na koniec ćwiczeń przygotowują sprawozdania. Ocenie podlega również umiejętność rozpoznawania przez studentów gatunków roślin i zbiorowisk w terenie. Końcowa ocena z ćwiczeń jest średnią arytmetyczną z dwóch ocen cząstkowych.
Wykład
Student przystępuje do zaliczenia pisemnego składającego się z pytań testowych (pierwsza część) i pytań opisowych (druga część), które oceniane są w skali punktowej. Warunkiem koniecznym zaliczenia wykładów jest uzyskanie co najmniej 55% punktów z obu części egzaminu.
Oceny końcowe z zaliczenia pisemnego wykładów:
3,0 – od 55% do 64% pkt.
3,5 – od 65% do 74% pkt.
4,0 – od 75% do 84% pkt.
4,5 – od 85% do 94% pkt.
5,0 – od 95% do 100% pkt.
Literatura
a) podstawowa:
Krebs Ch.J.: Ekologia. Eksperymentalna analiza zagęszczenia i liczebności. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2011.
Mackenzie A., Ball A.S., Virdee S.R.: Ekologia. Krótkie wykłady. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2009.
Matuszkiewicz J.M. Zespoły leśne Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2005.
Matuszkiewicz W.: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2005.
Weiner J.: Życie i ewolucja biosfery. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2008.
Wysocki C., Sikorski P.: Fitosocjologia stosowana w ochronie i kształtowaniu krajobrazu. Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 2009.
b) uzupełniająca:
Dzwonko Z. Przewodnik do badań fitosocjologicznych. Wydawnictwo Sorus, Inst. Bot. UJ, 2007.
Falińska K. 2004. Ekologia roślin. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kornaś J., Medwecka-Kornaś A. Geografia roślin. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2002.
Matuszkiewicz W., Sikorski P., Szwed W., Wierzba M. Lasy i zarośla. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2012.